مالیات علی الحساب واردات یعنی چه؟ نرخ آن چقدر است؟ چه کسانی و چگونه باید آن را پرداخت کنند؟ اینها مهم ترین سوالاتی هستند که ذهن فعالان حوزه شرکت ثبت سفارش واردات، خدمات گمرکی و علاقه مندان به مسایل مالیاتی را به خود مشغول کرده اند. به طور خلاصه می توان گفت که در حال حاضر به منظور حمایت از تولید داخلی، معادل ۲ درصد ارزش گمرکی کالا به عنوان مالیات علی الحساب توسط گمرک دریافت می شود. جهت آشنایی بیشتر با این مقوله و گرفتن پاسخ پرسش های خود ادامه مقاله را به هیچ عنوان از دست ندهید.
هر کشوری نیازهایی دارد که از طریق واردات کالا یا خدمات تامین می شود. دولت برای کالاهای وارداتی، مالیاتی را تعیین کرده است. این مالیات، نوعی مالیات غیرمستقیم به شمار می رود و واردکنندگان کالا یا خدمات باید آن را در قالب عوارض گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده بپردازند.
مالیات بر واردات کالا در واقع ارزش گمرکی کالاست که مواردی مانند هزینه خرید، حمل و نقل، بیمه، حقوق ورودی و سود بازرگانی را شامل می شود. یکی از مهم ترین اهداف مالیات بر واردات، حمایت از تولیدات داخلی است؛ البته برخی کالاهای خاص از این مالیات، معاف هستند.
به طور کلی منظور از مالیات علی الحساب، مالیاتی است که برخلاف مالیات عادی (مالیات مقطوع) به صورت پیش پرداخت یا پیش قسط دریافت می گردد.
به عنوان توضیح بیشتر باید اضافه کرد که برای مالیات مقطوع، نرخ معینی در نظر گرفته شده که پس از بررسی های لازم به مودی ابلاغ شده و فقط یک بار از وی اخذ می گردد؛ به عنوان مثال می توان به مالیات ارث اشاره کرد.
در واقع نوع پرداخت مالیات علی الحساب با مالیات مقطوع متفاوت است؛ یعنی مبلغی که به عنوان مالیات علی الحساب پرداخت می‌شود، مقدار نهایی مالیات نیست و امکان اخذ مبالغی دیگر در آینده وجود دارد. در حالی که مالیات مقطوع فقط یک بار اخذ می شود، مگر آنکه مودی، مشمول فرار مالیاتی یا موارد خاص دیگر باشد.
اصطلاح مالیات علی الحساب را معمولاً برای واردات به کار می برند. با توجه به این مسیله اگر قیمت کالاهای وارداتی به هر دلیلی عوض شود یا موارد جدیدی به آن افزوده گردد یا حتی مواد اولیه به محصول اصلی تبدیل شوند، میزان مالیات علی الحساب واردات کالا تغییر می کند.
سه نوع مالیات بر واردات داریم که در ادامه توضیح داده شده اند:
- مالیات علی الحساب گمرک
مالیات حقوق و عوارض گمرکی، نوعی مالیات بر واردات، برابر با ۲ یا ۴ درصد ارزش گمرکی کالا به علاوه سود بازرگانی (توسط هیات وزیران مشخص می شود) است.
این مالیات به واردات قطعی کالا تعلق می گیرد؛ قیمت کل کالا و هزینه های مرتبط با آن (البته بجز هزینه های خدمات) را شامل می شود. در واقع پرداخت حق ورودی، هزینه انجام خدمات و جریمه ترخیص بر عهده صاحب کالاست.
- مالیات خودروهای وارداتی
مالیات بر خودروی وارداتی بر حسب حجم موتور خودرو تعیین می گردد و در حال حاضر بین ۲۰ تا ۱۷۵ درصد است. نرخ این مالیات برای سال ۱۴۰۳ به شرح زیر است:
- کمتر از ۱۰۰۰ سی سی: ۲۰ درصد
- بین ۱۰۰۱ تا ۱۵۰۰ سی سی: ۷۰ درصد
- بین ۱۵۰۱ تا ۲۰۰۰ سی سی: ۹۵ درصد
- بین ۲۰۰۱ تا ۲۵۰۰ سی سی: ۱۳۵ درصد
- بین ۲۵۰۱ تا ۳۰۰۰ سی سی: ۱۶۵ درصد
- بیش از ۳۰۰۰ سی سی: ۱۷۵ درصد
- زیر ۱۵۰۰ سی سی: ۷۰ درصد
- بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی سی: ۹۵ درصد
- بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی سی: ۱۳۵ درصد
- بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سی سی: ۱۶۵ درصد
- بیش از ۳۰۰۰ سی سی: ۱۷۵ درصد
- کمتر از ۱۵۰۰ سی سی: ۱۵ درصد
- بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی سی: ۳۰ درصد
- ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی سی: ۵۰ درصد
- بالاتر از ۲۵۰۰ سی سی: ۱۴۰ درصد
واردات خودرو برای جانبازان و معلولان تحت پوشش بهزیستی، مشمول ۳۰ میلیون تومان معافیت از پرداخت سود بازرگانی است.
این مالیات به واردات کالاهای قطعی تعلق می گیرد و توسط گمرک اخذ می گردد. نرخ مالیات سود بازرگانی بر اساس نوع و ارزش کالا، تصمیمات سیاسی و البته وضعیت اقتصادی تعیین می گردد، معمولاً هر ساله تغییر می کند.
شایان ذکر است که برخی کالاهای خاص، شرکت های دانش بنیان، همچنین موارد مشمول اختراع، نوآوری و تجاری سازی از مالیات بر سود بازرگانی معاف هستند. در ضمن واردات کالا از برخی بنادر مثل خرمشهر، آبادان، بوشهر و جزیره هرمز، مشمول یک سری تخفیفات سود بازرگانی هستند.
در مهر ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی به منظور رسیدگی به لایحه مالیات بر ارزش افزوده با ماده ۶ این لایحه که ۱۶۳ رای موافق، ۱۳ رای مخالف و ۱ رای ممتنع داشت، موافقت نمود.
مطابق لایحه فوق، مجموع ارزش گمرکی کالا (هزینه خرید + هزینه حمل و نقل + حق بیمه) به علاوه حقوق ورودی (حقوق گمرکی + سود بازرگانی) مأخذ محاسبه مالیات واردات کالاست. این مالیات، حقوق ورودی به شمار نمی رود.
برای محاسبه ۴ درصد مالیات علی الحساب واردات به ترتیب زیر عمل می کنیم:
۱- محاسبه ارزش گمرکی کالا: قیمت خرید کالا + هزینه حمل و نقل + حق بیمه
۲- محاسبه حقوق گمرکی: تعرفه گمرکی * ارزش گمرکی کالا
۳- محاسبه جمع حقوق ورودی: حقوق گمرکی + سود بازرگانی (طبق تعرفه‌هایی که سالانه اعلام می‌شود)
۴- محاسبه مالیات بر ارزش افزوده: (جمع حقوق ورودی + ارزش گمرکی) * ۹%
۵- محاسبه عوارض جانبی: نیم درصد هلال احمر و هزینه ثبت سفارش کالا
۶- جمع مبالغی که باید به گمرک پرداخت شود: مجموع حقوق گمرکی + سود بازرگانی + مالیات بر ارزش افزوده + عوارض جانبی
پیشتر نرخ مالیات بر واردات، ۴ درصد بود؛ اما بر اساس بخشنامه مالیات علی الحساب واردات کالا در تاریخ ۲۲/۷/۱۳۹۸ (بخشنامه به شماره ۹۸/۹۶۱۶۶۶) به پیوست تصاویر نامه های شماره ۲۰۰/۱۰۴۱۸/ص مورخ ۲۳/۵/۱۴۰۱ رییس سازکان مالیاتی کشور به همراه تصویر نامه ۲/۱۰۵۷۹۹ در تاریخ ۱/۶/۱۴۰۱ مدیر کل دفتر وزارت امور اقتصاد و دارایی، متضمن دستور مقام عالی وزارت مبنی بر کاهش نرخ مالیات علی الحساب همه کالاهای وارداتی از ۴ درصد به ۲ درصد صادر می گردد.
با رعایت کامل سایر بخشنامه ها از جمله بخشنامه شماره ۹۵/۱۰۱۵۱۲ به تاریخ ۲/۶/۹۵ اقدام شود. مسیولیت اجرای این بخشنامه بر عهده ناظرین، مدیران کل و مدیریت گمرکان اجرایی است.
روند پرداخت مالیات علی الحساب در گمرک جمهوری اسلامی ایران انجام می شود. نخست، کالا مورد بازرسی قرار گرفته و ۲ درصد از ارزش آنها به عنوان مالیات بر ارزش افزوده از واردکننده دریافت می گردد.
ثبت حسابداری مالیات علی الحساب واردات نیز در سیستم حسابداری گمرک انجام شده و در نهایت برای اداره امور مالیاتی فرستاده می‌شود. سپس مودی باید به سایت tax.gov.ir مراجعه و از طریق پنل شخصی خود مالیات علی الحساب را پرداخت کند. سازمان مالیاتی باید مراتب دریافت این مالیات را به گمرک اطلاع دهد.
در این نوشتار تلاش کردیم، مفهوم مالیات علی الحساب واردات را بیان نموده و انواع مالیات بر واردات را معرفی کنیم. در صورت داشتن هر گونه سوال یا ابهام در این خصوص می توانید، از مشاور گمرک بازرگانی تلاش و توسعه راهنمایی بخواهید.
مجموعه نام برده بیش از ۲۶ سال است که در زمینه ارایه خدمات گمرکی فعالیت می کنند. کارشناسان و وکلای خبره و مجرب بازرگانی تلاش و توسعه، کلیه چالش های پیش روی واردکنندگان را می شناسند و بر قوانین روز کاملاً تسلط دارند. با همیاری از افراد با کمترین هزینه و در کوتاه ترین زمان، ترخیص کالا از گمرک انجام می‌شود.
